Măng tây dần trở nên phổ biến ở nước ta bởi có hàm lượng giàu dinh dưỡng cao và rất tốt cho sức khỏe.
Ở Việt Nam, cây măng tây được sử dụng nhiều trong chế biến các món ăn không chỉ nhờ hương vị thơm ngon mà còn vì nguồn dinh dưỡng dồi dào mà nó mang lại.
Vậy măng tây thực sự đem lại những lợi ích gì cho cơ thể? Có những điều gì cần lưu ý khi sử dụng măng tây không? Đừng bỏ qua bài viết nếu bạn muốn giải đáp những thắc mắc trên nhé!
1 Giới thiệu về cây măng tây
Cây măng tây có tên khoa học là Asparagus Officinalis, thuộc loại thực vật lâu năm và có nguồn gốc từ các nước châu âu, Bắc Phi và Tây Á. Loài cây này đã du nhập vào nước ta từ những năm 1960 và được trồng nhiều ở vùng Đông Anh (Hà Nội), Kiến An (Hải Phòng) hay Đức Trọng (Lâm Đồng).
Măng tây có thân dày, xốp, có màu nâu sáng và đường kính khoảng 5-6mm. Đặc biệt thân cây mọc ngầm trong đất, mang nhiều rễ dài nên thường được gọi là thân rễ. Phần thân vươn lên trên mặt đất sẽ có lá hình kim. Măng tây cũng có hoa, nhưng hoa rất nhỏ chỉ dài dài khoảng 6mm, có màu lục, hình chuông và mọc thành từng nhóm 4-6 hoa ở nách lá. Quả măng tây có hình cầu, dày và màu đỏ đặc trưng.
Măng tây có thể được phân loại theo 3 màu sắc phổ biến: Măng tây trắng, măng tây tím và măng tây xanh. Trong đó, loại cây màu tím chứa nhiều chất anthocyanins và photochemical, giúp mang lại màu tím độc đáo. Còn măng tây xanh khi được trồng ở khu vực hạn chế ánh sáng và không thể hấp thụ đủ chất diệp lục sẽ tạo ra loại măng tây trắng.
Thời vụ trồng măng tây
Măng tây được gieo trồng tốt nhất là vào vụ thu đông từ cuối tháng 8 – tháng 3 và vụ xuân hè từ cuối tháng 2 – tháng 6 dương lịch.
Điều kiện nhiệt độ trồng măng tây
Măng tây là loại cây phát triển tốt khi ở trong môi trường khí hậu mát, ưa nắng và cần được tưới nhiều nước, nhưng lại chịu rét và ngập úng kém, vào điều kiện trời nắng nóng thì măng tây cũng khó sinh trưởng tốt. Nhiệt độ thích hợp nhất để trồng măng tây là khoảng 25 – 30°C.
Điều kiện đất trồng măng tây
Đất trồng măng tây cũng phải có mực nước ngầm thấp trên 1,5m. Đất phải tiêu nước tốt, không bị dí dẽ, ngập úng vào mùa mưa. Đất phù sa ven sông, đất thịt nhẹ, đất cát ven biển được xem là những loại đất phù hợp để trồng măng tây.
Khu vực trồng măng tây cần phải được tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, nếu thiếu nắng và thiếu ánh sáng sẽ khiến cây sinh trưởng chậm và năng suất cũng như chất lượng măng tây thấp.
3 Cách trồng măng tây
Cách trồng măng tây cũng khá đơn giản. Bạn có thể thu hoạch sau 6 tháng và duy trì thu hoạch trong 4-8 năm tiếp theo. Thời điểm vàng để thu hoạch măng tây là từ tháng 3 đến tháng 5 hằng năm.
Trồng bằng hạt
Đầu tiên, hạt giống cần được ngâm với nước ấm (tỷ lệ 2 sôi : 3 lạnh) trong khoảng 12 giờ. Sau đó, bạn vớt ra để ráo rồi đem ủ trong khăn/vải khoảng 9-12 ngày để hạt nứt nanh. Tiếp đó, bạn đem ươm hạt giống vào bầu hoặc trồng trực tiếp ra đất vườn ươm.
Nếu ươm vào bầu, bạn nên chọn bao polyetylen có kích thước 7×12 cm và đục sẵn lỗ thoát nước dưới đáy. Cho vào bầu với đất sạch, tro trấu và phân chuồng hoai mục (theo tỷ lệ 3 đất : 1 phân), rồi dùng que chọc 1 lỗ sâu 0,5 – 1cm để cho hạt giống vào và nhẹ nhàng lấp kín lại.
Giai đoạn này, cứ sau 12 đến 15 tiếng, bạn cần tưới nước ấm bằng bình phun tưới hoặc hệ thống phun mưa để tránh làm hạt xê dịch. Ngoài ra, bạn nên dùng giàn che để hạn chế tác động của nắng mưa. Cây sẽ nảy mầm và phát triển sau khoảng 7 ngày gieo trồng.
Trồng bằng cây
Nếu lựa chọn trồng măng tây bằng cây, bạn có thể bỏ qua quá trình khoảng 15 ngày ươm hạt. Tuy nhiên, bạn cần xử lý đất 1 tháng trước khi trồng.
Đầu tiên, đất cần được xới tới độ sâu 40 – 50cm, để thân cây măng tây có thể mọc rễ. Bạn cũng cần dọn sạch cỏ và phun thuốc diệt trừ sâu bệnh.
Trước 15-10 ngày ươm, đất trồng nên được bón 7-8kg vôi bột, bón lót 150kg phân vi sinh hoặc phần chuồng ủ hoại mục và 4-5kg phân lân/100m2.
Sau đó, bạn cần bổ luống cao 20-25cm, chiều rộng từ 0,8 – 1m để chống ngập úng. Mỗi luống cách nhau tối thiểu 90cm để tạo rãnh thoát nước ở giữa.
Khi trồng cây, bạn đào các hố sâu khoảng 20-30cm để thân cây có thể bén rễ, đồng thời hố cách hố 40-50cm để đảm bảo cây có đủ không gian và đủ chất dinh dưỡng để phát triển.
Lưu ý: Về nhiệt độ, cây măng tây sẽ phát triển tốt ở nơi nhiều ánh sáng và vùng nhiệt độ từ 15-30 độ C. Vì vậy, bạn nên duy trì nhiệt độ ở mức lý tưởng nhất là 25 độ C.
Cách bón phân cho măng tây
Về phân bón, sau khi trồng cây 15-20 ngày, bạn có thể bón thúc cây bằng cách pha hợp chất NPK 15-15-15 với nước rồi tưới vào gốc cây.
Sau đó, cứ cách 10-15 ngày, bạn tiếp tục bón thúc bằng NPK với tỷ lệ 16-16-8 và kết hợp với các loại phân bón vi sinh khác. Bạn nên dừng bón phân khi còn cách thời điểm thu hoạch tầm 15 ngày.
4 Kỹ thuật chăm sóc măng tây
Về tưới tiêu, vào mùa nắng, bạn nên tưới nước thường xuyên và phủ thêm rơm rạ, tro trấu hay xơ dừa để giữ ẩm và tránh để đất khô cằn. Bên cạnh đó, bạn không nên tưới cây sau 17h để tránh làm hư các mầm măng mới nhú.
Còn vào mùa mưa, bạn nên thường xuyên kiểm tra rãnh thoát nước, tránh tình trạng ngập úng để cây không thối rễ.
5Phòng ngừa sâu bệnh cho cây
Về sâu bệnh, măng tây có thể mắc các loại sâu/bệnh như: Sâu xanh, sâu đất, các loại rệp, bọ trĩ và các loại nấm/virus gây thối rễ cây. Để ngăn ngừa các loại sâu và rầy rẹp, bạn nên thường xuyên dọn sạch cỏ, tỉa bỏ lá hư/già và làm ẩm đất.
Trong trường hợp cây bị nấm và virus tấn công, bạn cần sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật như Kasai, Carban, Carbenzim, Daconil, Wofatox,…
6Thu hoạch cây măng tây
Về thu hoạch măng tây, bạn nên thu hoạch vào buổi sáng sớm từ 4-9 giờ sáng sau 6-9 tháng trồng cây. Bạn chỉ cần dùng tay xoay nhẹ gốc măng thì chồi măng sẽ dễ dàng tách ra. Ngay khi thu hoạch xong, măng cây cần được được ngay vào nơi thoáng mát, tránh tiếp xúc ánh mặt trời.
Bạn có thể thu hoạch liên tục trong 15 ngày, sau đó tạm dừng để tiếp tục bón phân và cung cấp dinh dưỡng cho cây. Sau 3 tháng thì tiến hành cắt bỏ cây già, đổi cây mẹ khác.
Mẹo hay:
– Khi cây đã đạt độ cao khoảng 1-1.5m, bạn có thể dùng dây cước giăng thành hàng đôi, kẹp măng tây ở giữa để cây không ngã đổ
– Khoảng 4-5 tháng sau khi trồng, bạn tiến hành tỉa bỏ những cây già, còi cọc, chỉ giữ lại 4-6 cây mẹ khoẻ mạnh. Như vậy sẽ kích thích cây mọc nhiều cây con mới hơn
– Từ năm thu hoạch thứ 4, sản lượng và chất lượng của măng tây sẽ gia tăng đáng kể.
Nguồn sưu tầm : https://www.bachhoaxanh.com/kinh-nghiem-hay/y-nghia-cach-trong-va-cong-dung-cua-cay-mang-tay-1372235